Męskie i żeńskie cechy płciowe
Cechy płciowe dzielą się na trzy główne grupy: I, II i III-rzędowe. W tabeli poniżej, przedstawiono cechy płciowe charakterystyczne dla każdej z płci.
Warto nadmienić, że cechy płciowe I-rzędowe powstają w okresie płodowym, jednakże do ich pełnego wykształcenia i podjęcia docelowej funkcji rozrodczej muszą przejść przez okres dojrzewania płciowego w czasie, którego gonady powiększają się i rozpoczynają produkcję nasienia u mężczyzn, a owulację i następczą miesiączkę u kobiet.
Cechy płciowe II-rzędowe także powstają w okresie płodowym, jednak pełnego o ostatecznego wyglądu i budowy nabierają po okresie dojrzewania. Po tym stadium nie ulegają regresji ani większym zmianom, mimo zmian hormonalnych.
Cechy płciowe III-rzędowe, można rzec „są zapisane w genach”, ale także częściowo są wynikiem oddziaływania środowiska, jednak ich ekspresja i uwidocznienie następuje w trakcie dojrzewania. W odróżnieniu od cech II-rzędowych w przypadku zaburzeń hormonalnych, może dochodzić do ich regresji lub nasilenia, lub w przypadku celowych działań (np. leczenie hormonalne w procesie zmiany płci) mogą wykształcać się u płci przeciwnej (np. pojawienie się zarostu i męskiej sylwetki u kobiet przyjmujących testosteron lub utrata zarostu i żeńska budowa ciała u mężczyzn przyjmujących estrogeny).
Podkreślanie cech jednej płci i jednoczesne niwelowanie cech płci przeciwnej (szczególnie III-rzędowych cech płciowych) poprzez makijaż, ubiór, zachowanie, sposób mówienia i poruszania się może łatwo doprowadzać do postrzegania przez otoczenie danej osoby jako kobiety lub mężczyzny, niezależnie od płci genitalnej, genetycznej lub psychicznej. W skrajnych sytuacjach może dojść do prezentowania cech przeciwnych w jednej osobie, jak np. zwycięzca Eurowizji w 2014, artysta o pseudonimie Conchita Wurst, faktycznie nazywający się Thomas Neuwirth i będący wokalistą drag-queen.
Cechy płciowe |
Kobieta |
Mężczyzna |
I rzędowe |
Jajniki |
Jądra |
II-rzędowe |
Pozostałe narządy płciowe wewnętrzne i zewnętrzne |
|
Pochwa, srom (wargi mniejsze i większe), łechtaczka, macica, jajowody. |
Prącie, moszna, nasieniowody, gruczoł krokowy, pęcherzyki nasienne, najądrza. |
|
III-rzędowe |
Pozostałe cechy charakterystyczne dla płci nie będące narządami płciowymi |
|
Biust Szersza obręcz miednicza (biodra) Budowa ciała kobieca (rozkład mięśni i tłuszczu) Żeński typ owłosienia (słabsze, brak na twarzy) |
Niski głos, jabłko Adama. Szeroka obręcz barkowa (ramiona) Budowa ciała męska (większa muskulatura, mniej tłuszczu) Męski typ owłosienia (intensywniejsze, zarost na twarzy i podbrzuszu lub w innych rejonach ciała) |
Autor:
Dr n. med. Piotr Paweł Świniarski
Specjalista urolog, androlog, seksuolog